Ngày 6/4, diễn viên Tự Long đăng lên trang cá nhân tấm ảnh chụp cùng Xuân Bắc ở một sự kiện, với tấm bảng ghi chức danh mỗi người. Anh viết: "Nhanh quá đi thôi. 1995, lang thang khu Văn công Mai Dịch. 2025, mỗi đứa có một cái biển to đùng trước mặt". Nhiều đồng nghiệp khác bình luận ngưỡng mộ tình cảm của cả hai, gọi họ là "đôi bạn cùng tiến".
Diễn viên Xuân Bắc hiện là Cục trưởng Nghệ thuật Biểu diễn, còn Tự Long là Giám đốc Nhà hát Chèo Quân đội. Cả hai đều nhận danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân ở tuổi ngoài 40.
Nghệ sĩ Tự Long và Xuân Bắc ở Lễ trao giải thưởng Văn học nghệ thuật tỉnh Bắc Ninh, ngày 30/3. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Tự Long hơn Xuân Bắc ba tuổi nhưng học cùng khóa ở Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội, do trước đó anh từng theo trường cao đẳng nghề. Thời đi học, họ là "cặp bài trùng" ở nhiều chương trình văn nghệ, cùng làm thêm việc đóng kịch, dẫn chương trình ở một quán cà phê sinh viên. Những lúc quán không có khách, Tự Long giúp chủ quán chạy bàn, còn Xuân Bắc tắm cho chó nhà chủ nuôi.
Tốt nghiệp, Tự Long về Nhà hát Chèo Quân đội, Xuân Bắc đầu quân cho Nhà hát Kịch Việt Nam. Cứ ngỡ nhóm hài phải "chia đôi ngả" nhưng series Gặp nhau cuối tuần một lần nữa kéo họ lại gần nhau, đưa tên tuổi bộ đôi lên cao. Đều hoạt ngôn, trên sân khấu, hai người có nhiều màn đối đáp chọc cười khán giả. Những tiểu phẩm như Con bệnh, Bia ôm, Dấu huyền Xuân Bắc, dấu sắc Tự Long được nhiều khán giả theo dõi Gặp nhau cuối tuần yêu thích.
Ở Gặp nhau cuối năm, Xuân Bắc nhiều năm gắn vai Nam Tào còn Tự Long đóng Táo Xã hội, Văn hóa, Thể thao... Ngoài ra, họ là bạn diễn trên nhiều sân khấu trong, ngoài nước, các chương trình thiếu nhi. Chuyện cát-xê, Tự Long nói để Xuân Bắc thương lượng, sau đó "đưa bao nhiêu thì cầm bấy nhiêu, không bao giờ kì kèo".
Xuân Bắc, Tự Long diễn chung trong "Gặp nhau cuối tuần", năm 2003. Video: VFC
Hai nghệ sĩ thống nhất không tách rời để tạo thương hiệu nhóm hài Xuân Bắc - Tự Long. Họ từng từ chối nhiều chương trình trả thù lao cao nhưng chỉ mời một người diễn. "Để mang lại tiếng cười cho khán giả, những sản phẩm chất lượng, nghệ sĩ nào cũng cần một bạn diễn tốt. Chúng tôi gắn bó lâu nên có sự ăn ý, chỉ cần nhìn vào mắt nhau là hiểu người kia muốn dùng chiêu trò gì để còn tung hứng. Tôi cảm thấy khi đóng với Xuân Bắc, cả hai sẽ có sản phẩm tốt nhất nên càng muốn gắn bó", Tự Long cho biết.
Thông thường, Tự Long viết kịch bản còn Xuân Bắc làm đạo diễn. Khi tập, cả hai hay bất đồng quan điểm. Cùng là nghệ sĩ nổi tiếng, có cái "tôi" lớn, họ ví von "nhịn nhau như nhịn cơm sống". Tự Long gọi đùa bạn là "giám đốc nông trường cao su" vì hay đến muộn, trong khi anh là bộ đội nên luôn đúng giờ.
Trong 30 năm gắn bó, Xuân Bắc, Tự Long từng suýt "bỏ nhau" hai lần. Lần gần nhất vài năm trước, Xuân Bắc nói: "Tao nghĩ đến lúc phải tách ra thôi", rồi phân tích một loạt những điều lợi, hại khi diễn riêng. Thế nhưng cuối cùng mọi chuyện lại đâu vào đấy, họ vẫn kề vai sát cánh.
Bộ đôi thừa nhận học hỏi, được truyền cảm hứng từ người kia. Tự Long cho biết điều khiến anh khâm phục nhất ở bạn là tính cầu toàn, tình yêu nghề: "Có những vở, dù đã diễn hàng trăm lần nhưng Xuân Bắc vẫn bắt tôi tập lại trước khi lên sân khấu. Nhiều lúc, tôi thấy thừa thãi, bực mình vì Bắc cẩn thận quá. Đến lúc ngẫm lại mới thấy đó là điều cần thiết".
Cặp nghệ sĩ đóng tiểu phẩm "Miền ký ức", nói về xung đột thế hệ giữa con trai và một người mẹ đơn thân, tháng 12/2024. Video: Hà Thu
Xuân Bắc từng nói về bạn: "Tự Long chính là nguồn cảm hứng sáng tạo của tôi. Tới thời điểm này, chưa có ai đón ý tôi nhanh hơn anh ấy. Với nhau, chúng tôi có thể bỏ qua mọi thứ, không cố chấp".
Ngoài công việc, hai nghệ sĩ luôn có mặt trong những cột mốc quan trọng của nhau. Ở lễ cưới của Tự Long, Xuân Bắc làm MC cho bạn. Khi Tự Long vào TP HCM thi Anh trai vượt ngàn chông gai, Xuân Bắc tiễn bạn ra sân bay.
Hiện tại, dù đều ở cương vị quản lý, hai nghệ sĩ vẫn tâm huyết với nghề diễn. Tự Long nói: "Cái nghiệp đã ăn vào máu, nhìn người khác ở trên sân khấu là không chịu được". Vì thế, gần đây họ vẫn cùng tham gia một số chương trình như 12 con giáp, Xuân phát tài, được khán giả đón nhận.
Tự Long 52 tuổi, sinh ra trong gia đình có truyền thống nghệ thuật. Bố mẹ anh là cặp vợ chồng nghệ sĩ dân ca Tự Lẫm - Minh Phức, đều được Nhà nước trao danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú. Năm 1998, anh tốt nghiệp, vào Đoàn chèo Tổng cục Hậu cần (tên cũ của Nhà hát Chèo Quân đội), đi lên từ những vai nhỏ. Anh được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú năm 2012 và Nghệ sĩ Nhân dân năm 2015. Năm ngoái, anh gây chú ý khi tham gia Anh trai vượt ngàn chông gai - chương trình ca hát dành cho 33 gương mặt nam hoạt động ở nhiều lĩnh vực trong showbiz.
Xuân Bắc 49 tuổi, nổi tiếng qua các phim 12A và 4H, Chuyện nhà Mộc, Sóng ở đáy sông. Ngoài ra, anh thành công với vai trò MC nhiều chương trình như Đuổi hình bắt chữ, Hỏi xoáy Đáp xoay, Ơn giời cậu đây rồi, Vua tiếng Việt.Anh công tác ở Nhà hát Kịch Việt Nam từ năm 1998, được bổ nhiệm làm giám đốc năm 2021. Năm ngoái, ở tuổi 48, anh nhậm chức Cục trưởng Nghệ thuật Biểu diễn.
Hà Thu
