Miền Trung đối mặt lũ mùa hè hiếm thấy

Đến ngày 13-6, nhiều vùng thấp trũng của TP Huế tiếp tục ngập sâu do bão số 1 gây mưa lớn, thủy điện xả lũ. Nước lũ bủa vây ở làng Xuân Tùy, xã Quảng Phú, huyện Quảng Điền, người dân nhanh chóng hạ ghe bởi đã quen sống với con nước mùa lũ. Những chiếc ghe được lau chùi, vệ sinh sạch sẽ sau mùa lũ từ tháng 9 đến tháng 12 hằng năm, nay giữa mùa hè phải "hạ thủy" để di chuyển thay cho các phương tiện như xe máy, xe đạp, ô tô.

Sáng 13-6, thủy điện Hương Điền tăng mức xả lũ với lưu lượng lớn nhất là 2.137 m3/giây vào lúc 2 giờ, khiến đường làng Xuân Tùy ngập từ 0,4-0,8 m. Ông Nguyễn Tấn Hải, dân làng này, nói rằng dù đã quen với lũ lụt nhưng đây là lần đầu người dân ở đây chứng kiến cảnh mưa lũ lớn trong những ngày hè vốn dĩ nắng cháy da.

Nhiều địa bàn ở tỉnh Quảng Trị ngập sâu do bão số 1 gây mưa lớn. Ảnh: ĐỨC NGHĨA

Làng cổ Phước Tích, xã Phong Hòa, thị xã Phong Điền được bao bọc bởi con sông Ô Lâu nước trong xanh yên ả vào mỗi mùa hè. Thế nhưng, mưa lớn do bão lần này khiến dòng Ô Lâu nhuộm màu nước lũ, các con đường ở làng đều ngập, người dân phải dùng ghe để di chuyển. Gió mạnh làm ngã đổ cổng làng, nhiều căn nhà cổ cũng bị ảnh hưởng.

Cũng tại thị xã Phong Điền, những cánh đồng ở xã Phong Bình, Phong Chương ngập trong nước lũ dù những ngày qua, người dân đã ra sức đắp đê ngăn nước để cứu vụ lúa hè thu. Riêng tại xã Phong Bình đã có hơn 670 ha lúa, 30 ha hoa màu của người dân bị ngập nước.

2 người chết do mưa lũ

Lực lượng chức năng tỉnh Quảng Bình đang khẩn trương tìm kiếm 4 người mất tích do mưa lũ. Tại xã Nhân Trạch, huyện Bố Trạch, vợ chồng ông N.V.C và bà T.T.N cùng con trai chèo thuyền đi cất rớ trên sông Dinh vào sáng 13-6. Người con trai quay về trước, đến 6 giờ sáng cùng ngày không thấy bố mẹ về nên quay lại tìm thì phát hiện chỉ còn chiếc thuyền nan trôi dạt ngoài biển. Lực lượng chức năng và người dân địa phương đã huy động phương tiện tổ chức tìm kiếm nhưng đến trưa cùng ngày vẫn chưa có tung tích 2 nạn nhân.

Cùng thời điểm, tại xã Tân Hóa, huyện Minh Hóa, 3 phụ nữ rủ nhau đi soi đèn bắt ếch, khi băng qua cầu tràn bến Seeng thì lũ đổ về bất ngờ cuốn cả 3 người xuống dòng nước. Một người may mắn thoát được vào bờ; 2 người còn lại gồm bà Trương Thị Đức (63 tuổi) và Trương Thị Đủ (59 tuổi), là chị em ruột, bị nước cuốn mất tích.

Người dân làng Xuân Tùy, xã Quảng Phú, huyện Quảng Điền, TP Huế di chuyển bằng ghe. Ảnh: QUANG NHẬT

Theo Văn phòng Thường trực Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh Quảng Bình, mưa lớn nhiều ngày qua khiến gần 18.500 ha lúa và 285 ha hoa màu trên toàn tỉnh bị ngập nước. Trong đó có 11.337 ha lúa mới gieo sạ bị ngập, nhiều nhất là ở các huyện Bố Trạch, Ba Đồn, Quảng Ninh, Lệ Thủy và Quảng Trạch. Riêng huyện Lệ Thủy có thêm hơn 7.000 ha lúa tái sinh bị ngập. Bên cạnh 24 điểm bị ngập lụt, chia cắt, trên địa bàn ghi nhận 8 điểm sạt lở.

Còn tại Quảng Nam, tổng hợp nhanh tình hình cho thấy tổng diện tích các loại cây trồng bị ngập và ảnh hưởng do mưa lớn là khoảng 16.742 ha. Trong đó, diện tích lúa nước bị mưa ngập khoảng 15.892 ha; cây màu bị mưa ngập, đổ ngã khoảng 849 ha. Có hơn 720 nhà tại các xã Đại Hưng, Đại Lãnh, Đại Sơn, Đại Hồng (huyện Đại Lộc) bị ngập lụt dưới 1 m.

Tại Quảng Trị, mưa lớn khiến nhiều tuyến quốc lộ, đường liên thôn, xã bị ngập sâu, không thể đi lại. Trong khi đó, nhiều ngầm tràn ở các huyện Hướng Hóa, Đakrông vẫn đang bị nước lũ chia cắt. Đến ngày 13-6, tỉnh này có hơn 2.100 ngôi nhà bị ngập trên dưới 1 m, tập trung ở các huyện Hải Lăng, Hướng Hóa, Đakrông và thị xã Quảng Trị. Trên địa bàn ghi nhận 2 trường hợp tử vong là ông H.V.K (71 tuổi, ngụ huyện Triệu Phong) bị điện giật khi dọn dẹp tránh lũ và cháu H.N.T.P (7 tuổi, ngụ huyện Hải Lăng) bị đuối nước; 1 người bị thương là ông Phan Thụ (ngụ huyện Hướng Hóa).

Kỷ lục từ năm 1952

Ông Nguyễn Văn Hùng, Giám đốc Đài Khí tượng Thủy văn TP Huế, nói rằng đây là đợt mưa lũ bất thường, xảy ra vào mùa hè với lượng mưa lớn. Hơn 30 năm trước, vào mùa hè năm 1989, ở Huế cũng ghi nhận một trận lũ lụt nhưng mưa không diễn ra trên diện rộng như đợt mưa lũ này. Theo ông, đợt mưa lũ "xưa nay hiếm" đang xảy ra ở miền Trung có thể do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.

Cũng cho rằng mưa lớn xảy ra trong tháng 6 ở khu vực miền Trung là điều rất hiếm xảy ra, ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia, nói: "Chúng tôi làm trong nghề mấy chục năm qua nhưng chưa bao giờ thấy mưa lớn, gây lũ lụt trên các sông ở khu vực này đến vậy". Thông tin thêm, ông Khiêm cho biết từ năm 1952 đến nay, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia thống kê chỉ có 3 cơn bão hoạt động trong tháng 6 có gây mưa ở các tỉnh Trung Bộ vào các năm 1983, 1984 và 2025 (bão số 1). Mặc dù 2 cơn bão vào năm 1983 và 1984 gây mưa lớn ở Trung Bộ nhưng so với cơn bão lần này thì "không thấm tháp gì". Ông nhận định cơn bão lần này "hiếm gặp" là bởi lượng mưa lớn.

Theo thống kê từ năm 1952 đến nay, có 3 cơn bão đầu tiên xuất hiện trong tháng 6 trên biển Đông gây mưa lớn cho miền Trung. (Nguồn: Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia). Đồ họa: Lê Thúy - vfa

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia, thông thường cơn bão đầu mùa sẽ đi vào khu vực phía Bắc biển Đông, sau đó đi vòng lên biển Đông thuộc Trung Quốc, ít khi tác động vào khu vực miền Trung như bão số 1 năm nay. Ngoài ra, trong 2 ngày qua, bão số 1 di chuyển chậm nên thời gian gây mưa lũ kéo dài và đỉnh lũ trên một số sông ở khu vực miền Trung cao so với lịch sử 30 năm trở lại đây.

Ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia, nhận định bão số 1 có khả năng mạnh thêm lên cấp 12, trước khi đổ bộ vào đảo Lôi Châu (Trung Quốc). Mưa lớn tiếp tục xảy ra, đặc biệt khu vực từ Hà Tĩnh đến Huế có mưa vừa, mưa to, cục bộ có nơi mưa rất to với lượng mưa phổ biến 20 - 50 mm, có nơi trên 100 mm. Cơ quan này dự báo xác suất bão số 1 đi sâu vào vịnh Bắc Bộ là rất thấp, tuy nhiên vẫn có thể xảy ra nên cần tiếp tục theo dõi.