Bộ Công an đang lấy ý kiến góp ý cho dự thảo sửa đổi Thông tư 12/2025 quy định về sát hạch, cấp giấy phép lái xe; cấp, sử dụng giấy phép lái xe quốc tế. Trong dự thảo này, Bộ Công an đề xuất bỏ quy định về bài thi mô phỏng trong sát hạch giấy phép lái xe.
Giống "trò chơi điện tử" hơn là sát hạch
Từng trượt 2 lần ở phần thi này, bà Nguyễn Thị Minh Thuyền (phường Bình Đông, TP HCM) bày tỏ sự ủng hộ tuyệt đối với đề xuất mới. Bà cho rằng thao tác xử lý tình huống thực tế bằng chân phanh khác xa với việc ấn phím cách (space) trên bàn phím. Do lớn tuổi, ít tiếp xúc với máy tính nên phản xạ không nhạy, dẫn đến kết quả thi của bà không tốt. "Phần thi này tồn tại nhiều bất cập, chỉ cần ấn chậm một chút là trượt nhưng nếu phát hiện nguy hiểm sớm và bấm trước thời điểm quy định cũng không được tính điểm" - bà Thuyền bức xúc.
Vừa vượt qua kỳ thi sát hạch, ông Trần Trung Quân (phường Thủ Đức, TP HCM) cũng nhận định đây là "ải" khó nhất, khiến nhiều thí sinh bị loại. "Bài thi mô phỏng giống trò chơi điện tử hơn là thực tế, sai lệch hoàn toàn về cảm giác lái xe. Ngay cả những người có kinh nghiệm lái xe lâu năm cũng gặp khó khăn khi thi vì cách chấm điểm rập khuôn. Vì vậy, tôi rất đồng tình với đề xuất bỏ phần thi này của Bộ Công an" - ông Quân chia sẻ.
Trong khi đó, bà Phan Thùy Linh (phường Bình Thạnh, TP HCM) - học viên đang chờ đợi dự thảo Thông tư 12/2025/TT-BCA được thông qua - đánh giá phần thi mô phỏng thiếu tính ứng dụng khi ra đường trường. Bà nêu quan điểm: "Thay vì mất thời gian cho phần thi mô phỏng ít hữu ích, cơ quan chức năng nên tăng thời lượng thực hành hoặc cho học viên phân tích video tình huống để rút kinh nghiệm. Cách làm này sẽ hiệu quả và bảo đảm an toàn hơn việc ngồi bấm máy tính".
Thí sinh thi mô phỏng lái xe ở Trung tâm Sát hạch lái xe Hóc Môn (TP HCM)
Tốn kém và xa rời thực tế
Đánh giá về đề xuất bỏ phần thi mô phỏng trong sát hạch lái xe, chuyên gia giao thông Đỗ Văn Cầu cho rằng đây là chủ trương đúng đắn. Theo ông, nội dung này hiện chưa phản ánh chính xác năng lực thực tế của học viên, thậm chí nhiều tình huống mang tính đánh đố thay vì kiểm tra kỹ năng lái xe.
Ông Đỗ Văn Cầu phân tích: "Kỹ năng lái xe và kỹ năng sử dụng máy tính là 2 phạm trù khác nhau. Việc xử lý tình huống giao thông bằng cách bấm phím không phản ánh được phản xạ thực tế trên đường. Nghịch lý ở chỗ ra đường cần xử lý sớm để tránh tai nạn nhưng trong thi mô phỏng, bấm sớm hay muộn đều bị đánh trượt".
Chuyên gia này cũng dẫn chứng thực tế, nhiều tài xế xe tải có kinh nghiệm hàng chục năm nhưng khi thi lại bằng lái (do hết hạn) vẫn trượt vì lớn tuổi, không thành thạo công nghệ. Ông Cầu kiến nghị Bộ Công an có thể nghiên cứu đưa nội dung này vào giảng dạy tại trường lái, ứng dụng AI để tăng tính thực tế hỗ trợ đào tạo, thay vì dùng làm bài thi sát hạch bắt buộc.
Đồng quan điểm, luật sư Trương Văn Tuấn, Trưởng Văn phòng Luật sư Trạng Sài Gòn, nhận định việc bỏ bài thi mô phỏng là sự điều chỉnh cần thiết. Điều này giúp người dân giảm bớt gánh nặng tài chính và thời gian, để tập trung trau dồi kỹ năng trên sa hình và đường trường - 2 phần thi có giá trị thực tiễn cao nhất.
"Việc bỏ bài thi mô phỏng không làm giảm chất lượng đầu ra mà ngược lại, giúp hệ thống sát hạch chuẩn mực hơn. Quyết định này phù hợp với mục tiêu cải cách hành chính, tinh gọn quy trình, giảm thiểu rủi ro do sai lệch kỹ thuật máy móc, đồng thời giúp việc đánh giá năng lực lái xe chính xác hơn" - luật sư Tuấn nhấn mạnh.
Cùng góc nhìn pháp lý, luật sư Đào Thị Bích Liên, Văn phòng Luật sư Hà Hải và Cộng sự, cho rằng bài thi mô phỏng hiện còn thiếu tính thực tế. Việc loại bỏ phần thi này sẽ đưa kỳ sát hạch về đúng bản chất và thông lệ quốc tế; giúp giảm đáng kể chi phí cho cả cơ sở đào tạo lẫn người học, do cắt giảm được các khoản đầu tư phần mềm, thiết bị, phòng thi và bảo trì đắt đỏ.
Luật sư Liên cũng ủng hộ đề xuất siết chặt quy trình: thí sinh không đạt lý thuyết thì không được thi thực hành; không đạt sa hình thì không được ra đường trường. Quy định này buộc người học phải nghiêm túc trang bị kiến thức và kỹ năng, hạn chế tối đa tai nạn khi tham gia giao thông.
