Sáng 22/10, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp về công tác ứng phó với bão số 12 (Fengshen) và mưa, lũ do ảnh hưởng của bão. Cuộc họp kết nối trực tuyến với các điểm cầu UBND TP Huế, TP Đà Nẵng, các tỉnh Quảng Ngãi, Quảng Trị, Hà Tĩnh.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp. (Ảnh: VGP)
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết, sẽ có 2 đợt mưa lớn trong và sau bão số 12. Đợt thứ nhất từ ngày 22-24/10 có trọng tâm từ Quảng Trị đến Đà Nẵng, mưa tập trung nhiều ở Đà Nẵng và Huế. Đợt thứ hai từ ngày 25-27/10, với trọng tâm Quảng Trị và Huế.
" Dự báo sẽ có một đợt ngập lụt trên diện rộng tại tỉnh Quảng Trị, TP Huế, TP Đà Nẵng, tương đương với năm 2020. Riêng Đà Nẵng mức nước ngập lụt sẽ tương đương với khoảng năm 2022, cao hơn so với năm 2020 do mưa lớn cộng với triều cường ", Thứ trưởng nêu rõ.
Theo ông Nguyễn Hoàng Hiệp, Quốc lộ 1 và tuyến đường sắt Bắc - Nam có khả năng bị ngập, gây chia cắt, cần tính toán phương án phân luồng giao thông từ xa. Khu vực miền núi Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng có nguy cơ cao về lũ quét, sạt lở đất, chia cắt giao thông.
Nhiều địa phương cấm biển, cho học sinh nghỉ học
Báo cáo tại cuộc họp, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia Mai Văn Khiêm thông tin, hiện bão số 12 đang di chuyển rất chậm.
Dự báo trong chiều 22/10, bão di chuyển vào khu vực ven biển từ Huế - Quảng Ngãi cường độ tiếp tục suy yếu xuống cấp 8. Đêm 22 và sáng 23/10, bão suy yếu thành áp thấp nhiệt đới, di chuyển vào đất liền Huế - Quảng Ngãi. Sáng và trưa 23/10, bão di chuyển sang khu vực Nam Lào, suy yếu thành vùng áp thấp.
Bản đồ dự báo đường đi, khu vực ảnh hưởng của bão số 12 Fengshen. (Nguồn: NCHMF)
Ông Mai Văn Khiêm cảnh báo từ trưa 22/10 đến ngày 27/10, khu vực từ Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi có mưa to , cục bộ có nơi mưa rất to với lượng mưa ở khu vực từ Nam Quảng Trị đến Đà Nẵng phổ biến 500-700 mm/đợt, cục bộ có nơi trên 900 mm/đợt.
Khu vực từ Hà Tĩnh đến Bắc Quảng Trị và Quảng Ngãi phổ biến 200-400 mm/đợt, cục bộ có nơi trên 500 mm/đợt. Cảnh báo mưa có cường độ lớn (>200 mm/3 giờ). Nguy cơ ngập lụt sâu diện rộng từ Quảng Trị đến Quảng Ngãi và nguy cơ cao xảy ra lũ quét trên các sông suối và sạt lở đất trên các sườn dốc vùng núi các tỉnh từ Quảng Trị đến Quảng Ngãi.
" Dự báo mưa lũ sẽ gây ngập lụt 40 xã/phường của tỉnh Quảng Trị; 30 xã/phường của TP Huế; 27 xã/phường của TP. Đà Nẵng; 35 xã, phường của tỉnh Quảng Ngãi. Cơ quan dự báo khí tượng, thủy văn đã cập nhật bản đồ nguy cơ lũ quét, sạt lở đất tại Quảng Trị (41 xã/phường); Huế (14 xã/phường); Đà Nẵng (31 xã/phường); Quảng Ngãi (31 xã/phường) ", ông Mai Văn Khiêm nêu.
Đến nay, lực lượng bộ đội biên phòng đã thông báo, kiểm đếm, hướng dẫn 67.937 phương tiện/291.864 lao động để chủ động di chuyển vòng tránh, thoát ra khỏi khu vực nguy hiểm. Huế, Đà Nẵng và Quảng Ngãi đã cấm biển.
Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai phối hợp với các nhà mạng gửi hàng triệu tin nhắn cảnh báo mưa lớn, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất đến người các tỉnh, thành phố từ Hà Tĩnh đến Gia Lai...
Tại cuộc họp, Chủ tịch UBND TP Huế Phan Thiên Định cho biết mực nước sông Hương và sông Bồ đang ở mức báo động 1, nhưng triều cường gây ngập tại nhiều khu vực đầm phá và ven biển.
Thành phố đã xây dựng 4 kịch bản ứng phó mưa từ 600-1.000 mm; đồng thời cho học sinh nghỉ học, huy động 450 lượt cán bộ, chiến sĩ giúp dân gia cố bờ kè, chằng chống nhà cửa, cắt tỉa cây xanh. Thành phố chuẩn bị sơ tán hơn 10.000 hộ với 32.000 nhân khẩu, bảo đảm thông tin liên lạc, huy động hơn 5.000 cán bộ, chiến sĩ sẵn sàng cứu hộ, cứu nạn.
Trong khi đó, lãnh đạo tỉnh Quảng Trị cho biết địa phương đang chịu ảnh hưởng của mưa lớn kéo dài, địa hình đã "no nước" sau các đợt bão lũ trước. Hiện toàn tỉnh có 152 điểm có nguy cơ sạt lở đồi núi, 128 điểm sạt lở bờ sông, 10 điểm sạt lở bờ biển và 46 ngầm tràn có nguy cơ bị chia cắt.
Tỉnh đã huy động hơn 5.000 cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang và 17.000 dân quân xung kích trực 24/24h tại 5 khu vực trọng điểm; cảnh báo, hướng dẫn 8.700 tàu thuyền di chuyển về nơi an toàn, còn 18 phương tiện với 128 lao động đang trên đường vào bờ. Kế hoạch sơ tán 12.470 hộ với 44.500 người đã được triển khai, đồng thời đảm bảo an toàn hồ đập, chủ động lực lượng ứng phó khi có chia cắt giao thông.
Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Nam Hưng cho biết, thành phố hiện có 91 điểm có nguy cơ sạt lở ở miền núi, còn khu vực đô thị phần lớn có khả năng ngập lụt.
Đà Nẵng đã cho toàn bộ học sinh, sinh viên nghỉ học từ trưa 21/10; huy động phương tiện cứu hộ, trong đó có hơn 50 xuồng nhỏ cơ động phục vụ ứng cứu tại các khu dân cư ngập sâu; phát hơn 1.000 áo phao cho người dân vùng trọng điểm. Công tác di dời dân được triển khai và phải hoàn tất trước 17h ngày 21/10. Chính quyền yêu cầu người dân dự trữ lương thực, thực phẩm đủ dùng ít nhất 3 ngày.
Đổi mới cách ứng phó trước bão lũ phức tạp
Phát biểu tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, diễn biến của cơn bão số 12 cho thấy thiên tai vẫn rất phức tạp, cực đoan, trong khi tư duy, phương pháp ứng phó vẫn cần tiếp tục đổi mới căn bản.
" Bão số 12 có sức gió mạnh trên biển, song đáng lo ngại nhất là mưa lớn, kéo dài nhiều ngày, có thể gây lũ lớn trên các sông từ Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi, trong khi đó nơi mực nước nhiều sông đã đạt báo động 2-3 ", Phó Thủ tướng lưu ý.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp. (Ảnh: VGP)
Vì vậy, Phó Thủ tướng yêu cầu công tác dự báo là rất quan trọng, đặc biệt cần lượng hóa rõ các yếu tố ảnh hưởng của bão, lượng mưa, nguy cơ ngập lụt đến từng địa bàn và từng giai đoạn của thiên tai. Trên cơ sở đó, các địa phương cần nắm chắc tình hình, cập nhật dự báo và chủ động phương án ứng phó phù hợp trước, trong và sau bão, nhất là trong trường hợp mưa cực lớn (800-900 mm, có nơi 400 mm trong 3 giờ).
Theo Phó Thủ tướng, các địa phương phải dự báo mực nước trên sông, nguy cơ sạt lở, lũ ống, lũ quét ở vùng núi, đồng thời tính toán phương án thoát nước đô thị, phòng ngập lụt khi lũ dâng cao, nhận thức rõ mức độ ảnh hưởng để đưa ra giải pháp phù hợp, nhằm giảm thiểu thiệt hại do mưa bão gây ra.
Phó Thủ tướng chỉ đạo các đơn vị làm công tác dự báo phải rút kinh nghiệm, nhất là trong tình huống bão chồng bão, lũ chồng lũ, vốn rất khó dự báo và cực kỳ phức tạp.
Năm 2020, chỉ hơn một tháng (11/10 đến 15/11), miền Trung hứng chịu 8 cơn bão, 2 áp thấp nhiệt đới kèm mưa lớn. Trong đó, bão Molave (bão số 9) đổ bộ Quảng Nam - Quảng Ngãi với sức gió 11-12, kéo dài 6 tiếng.
Lũ lên nhanh trên 16 tuyến sông chính miền Trung. Sông Hiếu ở Đông Hà (Quảng Trị), sông Bồ tại Phú Ốc (Thừa Thiên Huế) đều vượt đỉnh lũ lịch sử năm 1999. Ngập lụt xảy ra tại 7 tỉnh từ Nghệ An đến Quảng Nam, thời điểm cao nhất ngày 12/10 có trên 317.000 hộ với 1,2 triệu người và kéo dài nhất đến 15 ngày.
Thiên tai năm 2020 làm 291 người chết, 64 người mất tích, trong đó số người chết vì sạt lở đất nhiều nhất 132 người, lũ 108 người. Bên cạnh đó, hơn 336.400 ngôi nhà bị hư hại, tốc mái, di dời khẩn cấp; 198.300 ha lúa và hoa màu bị thiệt hại; 52.000 con gia súc và 4,11 triệu con gia cầm chết, cuốn trôi.
