Ngày 3-11, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã công khai kết luận thanh tra các dự án có khó khăn, vướng mắc, thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật trong quản lý, thực hiện một số dự án đầu tư xây dựng tại Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL).
TTCP tiến hành thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật trong quản lý thực hiện một số dự án đầu tư xây dựng tại Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch từ tháng 7-2025.
TTCP nêu rõ, đối với đầu tư xây dựng công trình Trụ sở các cơ quan thuộc Bộ VH-TT-DL, ngày 14-8-2008, Bộ VH-TT-DL có Quyết định số 1736 phê duyệt chủ trương đầu tư nhà làm việc tại quận Tây Hồ (cũ), TP Hà Nội, thời gian hoàn thành dự án 2010 - 2013.
Năm 2014, do có khó khăn về nguồn vốn, Bộ VH-TT-DL có quyết định phân kỳ đầu tư dự án thành 2 giai đoạn (giai đoạn 1 có tổng mức đầu tư hơn 273 tỉ đồng, thời gian thực hiện đến hết năm 2017; giai đoạn 2 có tổng mức đầu tư hơn 209,3 tỉ đồng và chưa có thời gian thực hiện).
Năm 2020, Bộ VH-TT-DL có quyết định gia hạn thực hiện dự án giai đoạn 1 đến hết năm 2020. Do dự án đã được Kiểm toán Nhà nước kiểm toán trước đó, nên TTCP chỉ kiểm tra một số nội dung và phát hiện một số tồn tại, thiếu sót, khuyết điểm, tương ứng chủ yếu là các nguyên nhân chủ quan dẫn tới dự án không thể hoàn thành đưa vào sử dụng trong năm 2020 có nguy cơ làm lãng phí vốn đầu tư từ ngân sách Nhà nước.
Đối với Dự án đầu tư Trung tâm Huấn luyện thể thao quốc gia tại Sa Pa (tỉnh Lào Cai), ngày 14-12-2012, Bộ VH-TT-DL có Quyết định số 4906 phê duyệt chủ trương đầu tư. Đến ngày 4-8-2022, Bộ có Quyết định số 842, phê duyệt điều chỉnh dự án, trong đó, thời gian thực hiện dự án 2021 - 2025.
Tuy nhiên, do công tác giải phóng mặt bằng, bàn giao đất cho dự án rất chậm, nên dự án không thể hoàn thành trong năm 2025. Tính đến thời điểm ngày 1-7-2025, khối lượng thi công của gói thầu xây lắp chính của dự án mới đạt khoảng 8,5% giá trị hợp đồng. Năm 2025 mới giải ngân được 1,277 tỉ đồng kế hoạch vốn được giao, đạt 1,1%.
TTCP đã chỉ ra các tồn tại, hạn chế cụ thể. Đối với dự án đầu tư xây dựng công trình Trụ sở các cơ quan thuộc Bộ VH-TT-DL, Bộ giao cho Văn phòng Bộ làm Chủ đầu tư dự án là không đúng quy định. Quá trình thực hiện dự án, chủ đầu tư đã để xảy ra một số tồn tại, khuyết điểm, vi phạm dẫn đến dự án không thể hoàn thành trong năm 2020 như quyết định đầu tư đã phê duyệt, có nguy cơ làm lãng phí vốn đầu tư của ngân sách Nhà nước.
Văn phòng Bộ VH-TT-DL (Chủ đầu tư) chậm ký hợp đồng thuê tư vấn quản lý dự án. Tại Quyết định số 2494 ngày 21-7-2010 của Bộ VH-TT-DL phê duyệt dự án đầu tư, trong đó hình thức quản lý dự án là thuê tư vấn quản lý dự án. Tuy nhiên, sau 5 năm Văn phòng Bộ VH-TT-DL mới ký hợp đồng thuê Tư vấn Quản lý dự án.
Tại gói thầu số 4 - Thi công phần cọc khoan nhồi và cọc ép, thi công xây lắp xong, chủ đầu tư mới ký hợp đồng thuê tư vấn quản lý dự án; quá trình thi công cọc khoan nhồi và cọc ép đã xảy ra nhiều tồn tại phải khắc phục (có 20/120 cọc khoan nhồi bị khuyết tật, chiếm tỉ lệ 16,67% và có 11 cọc khoan nhồi và cọc ép thi công lệch ra khỏi vị trí thiết kế). Thời gian để nhà thầu khắc phục 20 cọc khuyết tật và 11 cọc thi công lệch ra khỏi vị trí thiết kế là 309 ngày đã làm chậm tiến độ của gói thầu và tiến độ chung của dự án.
Chủ đầu tư không trình thẩm duyệt lại Hệ thống phòng cháy, chữa cháy theo phân kỳ đầu tư 2 giai đoạn do giấy Chứng nhận thẩm duyệt số 54A/CNTD-PCCC ngày 27-2-2013 của Sở Cảnh sát phòng cháy chữa cháy Hà Nội cấp cho cả công trình, dẫn đến năm 2020 khi dự án cơ bản hoàn thành không thể nghiệm thu hạng mục Hệ thống phòng cháy chữa cháy. "Đây là nguyên nhân chính dự án không được nghiệm thu đưa vào sử dụng trong năm 2020"- kết luận nêu rõ.
Đến năm 2025 khi dự án được Thủ tướng Chính phủ cho phép gia hạn thời gian bố trí vốn ngân sách Trung ương đến năm 2025 thì chủ đầu tư mới yêu cầu các bên liên quan làm thủ tục trình thẩm duyệt lại phương án phòng cháy, chữa cháy theo 2 giai đoạn.
Dự án có 10 gói thầu xây lắp và thiết bị thi công chậm tiến độ từ 9 tháng đến 58 tháng. Tại các gói thầu chậm tiến độ, Văn phòng Bộ VH-TT-DL không có văn bản báo cáo Bộ VH-TT-DL xem xét, quyết định việc điều chỉnh tiến độ thực hiện hợp đồng và tự ký phụ lục hợp đồng với các nhà thầu để điều chỉnh tiến độ thực hiện hợp đồng, không đúng quy định.
Trách nhiệm để xảy ra một số tồn tại, hạn chế, vi phạm nêu trên thuộc Lãnh đạo Bộ VH-TT-DL; Lãnh đạo Văn phòng Bộ VH-TT-DL; Tư vấn quản lý dự án; Tư vấn giám sát; Các nhà thầu thi công và các tổ chức cá nhân có liên quan.
TTCP cũng chỉ ra một số tồn tại, khuyết điểm, vi phạm về công tác lập phê duyệt dự toán, tổng dự toán và nghiệm thu thanh toán. Theo đó, có 4 hợp đồng được chủ đầu tư điều chỉnh giá hợp đồng, giá hợp đồng sau điều chỉnh vượt giá gói thầu được phê duyệt hơn 11,6 tỉ đồng, chủ đầu tư không báo cáo Bộ VH-TT-DL (người có thẩm quyền) xem xét, quyết định. Chủ đầu tư đã tự ký phụ lục hợp đồng với nhà thầu; nhà thầu đã triển khai thi công và đã được chủ đầu tư nghiệm thu, thanh toán không đúng quy định.
Chủ đầu tư phê duyệt điều chỉnh tăng giá hợp đồng gói thầu số 6 - San nền và kè chắn đất là hợp đồng trọn gói, với giá trị điều chỉnh tăng thêm hơn 1,822 tỉ đồng, không đúng các quy định, dẫn đến phải thu hồi số tiền đã thanh toán.
Ngoài ra, công tác lập, phê duyệt dự toán phát sinh tuyến cấp ngầm tại gói thầu số 7 - Cung cấp lắp đặt máy biến áp và điện ngoài nhà chưa chính xác. Giá trị dự toán bổ sung cho gói thầu số 7 do tính sai chi phí chung và sai chiều dài.
Về nguy cơ lãng phí trong triển khai thực hiện dự án, TTCP nêu rõ: Do dự án không thể hoàn thành đưa vào sử dụng trong năm 2020, đã dẫn tới các đơn vị chưa bố trí được địa điểm làm việc mới trong 5 năm như mục tiêu đặt ra. Một số hạng mục công việc xuống cấp, hư hỏng, các nhà thầu báo cáo số tiền thiệt hại do phải bỏ ra để trồng cỏ, sửa chữa tính đến tháng 8-2025 khoảng 3,456 tỉ đồng.
Trách nhiệm để xảy ra nguy cơ lãng phí thuộc lãnh đạo Bộ VH-TT-DL trong việc kiểm tra, giám sát, đôn đốc; lãnh đạo Văn phòng Bộ VH-TT-DL các thời kỳ; các tổ chức, cá nhân có liên quan.
