Bộ trưởng Y tế: Miễn viện phí là chủ trương hết sức nhân văn, hợp lòng dân

Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 72 về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Nhân dịp này, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã có những chia sẻ với báo chí về ý nghĩa của Nghị quyết đối với sự phát triển của ngành y tế cũng như những bước đi để nhằm hiện thực hóa mục tiêu mà Nghị quyết đề ra.

Ý nghĩa an sinh xã hội sâu sắc

NĐT: Thưa Bộ trưởng, Nghị quyết số 72 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân vừa được ban hành có ý nghĩa như thế nào đối với sự phát triển của ngành y tế và sức khỏe người dân Việt Nam?

Bộ trưởng Đào Hồng Lan: Sức khỏe là vốn quý nhất của mỗi con người và của toàn xã hội. Đầu tư cho bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe của Nhân dân là đầu tư cho sự phát triển của đất nước. Chính vì vậy, trong suốt thời gian qua, công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước.

Công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân ở nước ta đã đạt được một số thành tựu quan trọng. Mặc dù vậy, công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân còn những hạn chế, bất cập và khó khăn, thách thức.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan (Ảnh: Media Quốc hội).

Trước những yêu cầu cấp bách từ thực tiễn, công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân cần được thay đổi mạnh mẽ cả trong tư duy, nhận thức và hành động.

Thời gian qua, Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng Chính phủ và các đồng chí Lãnh đạo Đảng và nhà nước đã có nhiều chỉ đạo về các giải pháp đột phá, tăng cường công tác chăm sóc bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân, trên cơ sở đó, Đảng ủy Bộ Y tế đã xây dựng và báo cáo Đảng ủy Chính phủ trình Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 72 ngày 9/9/2025 về một số giải pháp đột phá trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 72 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, tiếp tục thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng đối với sức khỏe của mỗi người dân để hướng đến mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam khỏe mạnh, mọi người dân đều được chăm sóc sức khoẻ, sống lâu, sống khoẻ, sống lành mạnh, nâng cao thể chất, ý thức bảo vệ sức khoẻ.

Chủ động phòng ngừa bệnh tật trong toàn xã hội, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển đất nước giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng trong kỷ nguyên mới.

Đây là nghị quyết có ý nghĩa chiến lược, toàn diện và lâu dài, mang tính chất hành động, là "Nghị quyết để thực hiện Nghị quyết" với nhiều chính sách bổ sung, tăng cường, cụ thể hóa các chủ trương, đường lối trước đây.

Đồng thời đưa ra những nhiệm vụ và giải pháp "đột phá" nhằm tháo gỡ, khơi thông các "điểm nghẽn", "nút thắt", khó khăn, vướng mắc từ thực tiễn để đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước và kỳ vọng của nhân dân, hướng đến 2 mục tiêu chiến lược 100 năm thành lập Đảng vào năm 2030 và 100 năm giành độc lập đất nước vào năm 2045.

NĐT: Chính sách "miễn viện phí" là một nội dung mang tính chất đột phá của Nghị quyết đang được người dân rất quan tâm. Bộ trưởng có thể cho biết người dân sẽ được hưởng những quyền lợi gì và chính sách này sẽ được triển khai như thế nào để bảo đảm công bằng, hiệu quả?

Bộ trưởng Đào Hồng Lan: Miễn viện phí ở mức cơ bản cho toàn dân thông qua bảo hiểm y tế vào năm 2030 là chủ trương hết sức nhân văn, thể hiện tính ưu việt của chế độ ta, có ý nghĩa an sinh xã hội sâu sắc, hợp lòng dân, giúp phát hiện sớm bệnh tật, giảm chi phí y tế, thể hiện rõ quan điểm người dân là chủ thể trung tâm, được ưu tiên cao nhất trong xây dựng, thực hiện các chính sách tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe.

Bộ Y tế đang khẩn trương xây dựng Đề án triển khai. Chính sách này vẫn phải dựa trên nền tảng trụ cột là bảo hiểm y tế, đồng thời thực hiện có lộ trình.

Nhà nước và quỹ sẽ chi trả các chi phí y tế cơ bản, thiết yếu, giảm tối đa gánh nặng tài chính cho người dân, trước hết là đối với đối tượng chính sách xã hội, người yếu thế, người có thu nhập thấp và một số đối tượng cần ưu tiên khác.

Miễn viện phí ở mức cơ bản cho toàn dân thông qua bảo hiểm y tế vào năm 2030 là chủ trương hết sức nhân văn (Ảnh: Hữu Thắng).

Phần dịch vụ y tế theo yêu cầu, vượt mức cơ bản thì người bệnh vẫn phải chi trả một phần để nâng cao ý thức sử dụng dịch vụ hợp lý, tiết kiệm chi phí.

Chính sách miễn viện phí vì thế phải gắn chặt với bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân, mọi người đều tham gia bảo hiểm y tế để chia sẻ rủi ro, người có điều kiện lo cho người nghèo, người khỏe đỡ người yếu; cùng với hỗ trợ của ngân sách nhà nước để người bệnh không phải trả thêm chi phí khi không may mắc bệnh.

Về phạm vi quyền lợi, người dân được người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm 1 lần và lập sổ sức khỏe điện tử, quản lý bệnh tật theo vòng đời, từ bào thai đến khi già, việc này được triển khai ngay từ năm 2026.

Đến năm 2030, người dân được miễn các chi phí khám bệnh, chữa bệnh ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế theo lộ trình.

Theo đó, từ năm 2026, từng bước thực hiện tăng tỉ lệ, mức thanh toán, chi cho phòng bệnh, chẩn đoán, điều trị sớm một số bệnh và đối tượng ưu tiên theo lộ trình từ Quỹ Bảo hiểm y tế để giảm gánh nặng tài chính cho người bệnh, phù hợp với việc tăng mức đóng bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật từ năm 2027.

Hướng đến giảm tối đa chi phí đồng chi trả của người dân, tăng độ bao phủ BHYT (Ảnh: Hữu Thắng).

Ngân sách Nhà nước và Quỹ Bảo hiểm y tế chi trả cho một số dịch vụ phòng bệnh, quản lý bệnh mạn tính, khám sức khỏe định kỳ và khám sàng lọc theo yêu cầu chuyên môn tại cấp khám bệnh, chữa bệnh ban đầu, cơ bản theo lộ trình phù hợp nhằm ngăn ngừa bệnh tật, giảm tỉ lệ mắc và tử vong, tiết kiệm chi phí điều trị giai đoạn muộn, người dân.

Mục tiêu cuối cùng là bảo đảm mọi người dân, không phân biệt vùng miền, giàu nghèo được tiếp cận các dịch vụ y tế thiết yếu, cơ bản mà không phải lo lắng về tài chính.

Nghị quyết không đặt mục tiêu "miễn phí tuyệt đối", mà hướng đến giảm tối đa chi phí đồng chi trả của người dân, tăng độ bao phủ BHYT, giảm tử vong do phát hiện bệnh muộn và xây dựng hệ thống y tế công bằng, bình đẳng, hiệu quả, bền vững và không ai bị bỏ lại phía sau.

Giải pháp đột phá trong phát triển nhân lực y tế

NĐT: Nhân lực y tế, y đức và chính sách đãi ngộ đặc biệt cho đội ngũ thầy thuốc cũng được nêu tại Nghị quyết số 72. Xin Bộ trưởng cho biết những giải pháp cụ thể để vừa thu hút, vừa giữ chân và phát huy năng lực của đội ngũ cán bộ y tế trong giai đoạn tới?

Bộ trưởng Đào Hồng Lan: Đội ngũ cán bộ y tế luôn là trung tâm của hệ thống chăm sóc sức khỏe. Đảng, Nhà nước và Chính phủ đều đã nhiều lần khẳng định đầu tư cho y tế là đầu tư cho phát triển. Vì vậy Nghị quyết số 72 đã có nhiều giải pháp mang tính chất "đột phá" trong phát triển nhân lực, y đức và đặc biệt là chính sách đãi ngộ cho nhân viên y tế.

Đội ngũ cán bộ y tế luôn là trung tâm của hệ thống chăm sóc sức khỏe (Ảnh: BYT).

Trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ tập trung vào ba nhóm giải pháp lớn.

Thứ nhất, về đào tạo và phát triển nhân lực, sẽ tập trung đầu tư phát triển một số cơ sở đào tạo sức khỏe chất lượng cao ngang tầm khu vực, đồng thời mở rộng chính sách hỗ trợ học phí, học bổng cho sinh viên y khoa, nhất là những người cam kết phục vụ ở tuyến cơ sở, vùng khó khăn, biên giới, hải đảo.

Quan điểm là phát triển nhân lực y tế bảo đảm đồng bộ về số lượng, chất lượng, cơ cấu, nhất là nhân lực phục vụ y tế cơ sở, y tế dự phòng, vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, biên giới, biển đảo.

Thứ hai, về chính sách đãi ngộ, để có được đội ngũ nhân lực như trên, việc tạo chính sách thu hút để cán bộ y tế yên tâm gắn bó lâu, toàn tâm toàn ý với công việc là hết sức quan trọng, vì vậy cần có chính sách đãi ngộ, hỗ trợ đủ mạnh, thiết thực cho đội ngũ làm công tác dự phòng và y tế cơ sở.

Nghị quyết số 72 đã có nhiều giải pháp mang tính chất "đột phá", đặc biệt là chính sách đãi ngộ cho nhân viên y tế (Ảnh: Hữu Thắng).

Do đó, Nghị quyết đã xác định các chính sách ưu đãi tương xứng với quan điểm nghề y là nghề đặc biệt, phải được đào tạo, sử dụng và đãi ngộ đặc biệt.

Bác sĩ, bác sĩ y học dự phòng, dược sĩ được xếp lương từ bậc 2 của chức danh nghề nghiệp được tuyển dụng...

Bộ Y tế sẽ phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành để thể chế hóa các giải pháp này nhằm sớm được triển khai thực hiện. Các chính sách ưu đãi vượt trội trong đào tạo và sử dụng cũng sẽ giúp thu hút mạnh mẽ và nâng cao chất lượng nhân lực y tế ở cơ sở, tạo điều kiện để đội ngũ cán bộ y tế yên tâm công tác, phục vụ nhân dân.

Thứ ba, về môi trường hành nghề và y đức, cần tiếp tục rà soát, hoàn thiện các quy định về tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp của cán bộ y tế; đổi mới và tăng cường giáo dục y đức, kiến thức pháp luật trong đào tạo khối ngành sức khỏe; thường xuyên bồi dưỡng, nâng cao ý thức tự học tập, rèn luyện, trau dồi y đức, quy tắc ứng xử, kỹ năng giao tiếp, tư vấn người bệnh.

Cải thiện môi trường làm việc, bảo đảm an toàn, giảm áp lực cho nhân viên y tế; đổi mới cách thức quản lý cung ứng dịch vụ y tế theo chất lượng đầu ra, đáp ứng sự hài lòng của cả người bệnh và nhân viên y tế.

Chúng tôi sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan chức năng để phòng chống bạo hành y tế. Từ đó xây dựng môi trường làm việc an toàn, nhân văn, nơi cán bộ y tế được bảo vệ và tôn trọng. Đây không chỉ là động viên tinh thần mà còn góp phần lan tỏa niềm tin trong xã hội đối với thầy thuốc.

Người dân được sống lâu hơn, khỏe mạnh hơn và hạnh phúc hơn

NĐT: Ngành y tế sẽ tiếp cận, triển khai như thế nào để những mục tiêu của Nghị quyết số 72-trở thành hiện thực trong đời sống nhân dân, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Đào Hồng Lan: Với tinh thần đổi mới mạnh mẽ cả về tư duy và hành động trong tất cả các khâu lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện, toàn ngành y tế sẽ triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp để nhanh chóng đưa Nghị quyết đi vào cuộc sống, để người dân sớm được hưởng thụ các chính sách an sinh xã hội.

Trước hết, toàn ngành y tế sẽ quán triệt, nhận thức đầy đủ về vai trò đặc biệt quan trọng của công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân; đổi mới mạnh mẽ tư duy quản trị ngành y tế, tạo môi trường quản trị minh bạch và trách nhiệm giải trình gắn với cải cách thủ tục hành chính, phân cấp, phân quyền triệt để.

Cùng với đó, tập trung hoàn thiện thể chế, trọng tâm là xây dựng và trình Quốc hội ban hành Nghị quyết ngay trong kỳ họp tháng 10 tới để thể chế hóa một số chủ trương, chính sách của Nghị quyết số 72.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết toàn ngành y tế sẽ triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp để nhanh chóng đưa Nghị quyết đi vào cuộc sống (Ảnh: BYT).

Trong giai đoạn từ 2025-2030, tập trung hoàn thiện, trình ban hành các Luật: Phòng bệnh; Dân số; An toàn thực phẩm (sửa đổi); Thiết bị y tế; sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá; đồng thời nghiên cứu, đề xuất xây dựng Luật Y, Dược cổ truyền...

Trình Chính phủ ban hành Chương trình hành động triển khai thực hiện Nghị quyết số 72 làm cơ sở để các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện Nghị quyết bảo đảm đồng bộ, kịp thời, hiệu quả.

Ban hành Chương trình hành động của Bộ Y tế để triển khai thực hiện Nghị quyết số 72 trong đó tập trung triển khai toàn diện các đề án quan trọng như: Xây dựng và triển khai hiệu quả Chương trình mục tiêu Quốc gia về chăm sóc sức khoẻ, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035;

Đề án miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi BHYT theo lộ trình cho người dân; triển khai khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí cho người dân ít nhất mỗi năm 1 lần theo nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên ngay từ năm 2026 và phối hợp với các bộ, ngành, địa phương trong quá trình xây dựng và triển khai các đề án thuộc lĩnh vực phụ trách của bộ, ngành, địa phương.

Thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số toàn diện, triển khai vận hành bệnh án điện tử, sổ sức khỏe điện tử...

Chúng tôi cũng ý thức rằng, không thể chỉ Bộ Y tế làm được, mà phải có sự vào cuộc của toàn bộ hệ thống chính trị, các bộ, ngành, địa phương và cả người dân.

Vì vậy, Bộ Y tế sẽ chủ động phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, như: Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Tài chính và Uỷ ban nhân dân các tỉnh thành phố để cùng triển khai các giải pháp đồng bộ, hiệu quả, kịp thời, tránh tình trạng "chính sách tốt nhưng triển khai yếu".

Với Nghị quyết số 72, ngành y tế cam kết sẽ triển khai quyết liệt, đồng bộ và minh bạch các giải pháp để nhanh chóng đưa Nghị quyết vào cuộc sống, để mỗi người dân thực sự cảm nhận được sự thay đổi tích cực trong từng dịch vụ y tế, từng chính sách chăm sóc sức khỏe.

Chúng tôi tin rằng, với sự quyết tâm chung, những mục tiêu như nâng tuổi thọ, giảm gánh nặng chi phí y tế, mở rộng BHYT toàn dân… sẽ không chỉ là những con số trên nghị quyết, mà sẽ dần hiện hữu trong cuộc sống hàng ngày, để người dân được sống lâu hơn, khỏe mạnh hơn và hạnh phúc hơn.

NĐT: Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!