Hơn 7.462 tỉ đồng giải phóng mặt bằng cho đường sắt đô thị nối Cần Giờ

Sở Nông nghiệp và Môi trường TP HCM vừa có văn bản gửi Sở Tài chính góp ý hồ sơ đề nghị thực hiện dự án tuyến đường sắt đô thị nối trung tâm TP HCM - Cần Giờ của Công ty cổ phần đầu tư và phát triển đường sắt cao tốc Vinspeed.

Kinh phí bồi thường, giải phóng mặt bằng cho dự án đường sắt đô thị TP HCM – Cần Giờ dự kiến hơn 7.462 tỉ đồng, đặt ra thách thức lớn cho ngân sách thành phố - Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Trước đó, Sở Tài chính có công văn đề nghị đánh giá nhiều nội dung liên quan dự án, trong đó tập trung vào tác động môi trường, cơ sở pháp lý việc sử dụng khoảng 85,78 ha đất rừng phòng hộ, ảnh hưởng đến khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ, phương án bồi thường giải phóng mặt bằng, năng lực tài chính của nhà đầu tư và hiệu quả kinh tế - xã hội.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, việc giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất rừng phòng hộ phải được HĐND TP thông qua hoặc thuộc thẩm quyền Quốc hội, Thủ tướng chấp thuận theo Luật Đất đai và Luật Đầu tư. Người sử dụng đất để làm dự án phải chứng minh năng lực tài chính, không vi phạm pháp luật đất đai và đáp ứng các điều kiện bảo đảm theo quy định.

Dự án đường sắt đô thị TP HCM – Cần Giờ đã nằm trong đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TP HCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060, với diện tích 325,19 ha, đi qua 6 phường, xã thuộc quận 7, Nhà Bè và Cần Giờ. Riêng tại Cần Giờ, tuyến đường sắt sẽ chạy giữa tim tuyến đường giao thông 40 m dẫn vào Khu đô thị lấn biển Cần Giờ.

Sở Nông nghiệp và Môi trường đề xuất cần triển khai đồng thời công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho cả tuyến đường sắt đô thị và tuyến đường giao thông lộ giới 40 m nhằm tránh tình trạng ùn tắc khi khu đô thị lấn biển đi vào hoạt động.

Về trách nhiệm đầu tư, Sở kiến nghị UBND TP giao các Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng quận 7, huyện Nhà Bè và Cần Giờ làm chủ đầu tư công tác bồi thường, tái định cư tại từng địa bàn. Trường hợp có Ban quản lý dự án cấp xã thì đơn vị này sẽ đảm nhận vai trò chủ đầu tư các tiểu dự án.

Đối với kinh phí, Sở dẫn quy định pháp luật hiện hành cho biết Nhà nước có trách nhiệm đảm bảo toàn bộ chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với đất dành cho đường sắt. Riêng dự án đường sắt đô thị nối Cần Giờ, kinh phí giải phóng mặt bằng dự kiến lên đến hơn 7.462 tỉ đồng, có thể gây khó khăn do ngân sách thành phố còn phải bố trí cho nhiều dự án cấp bách khác.

Do đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường đề nghị Sở Tài chính cùng Sở Xây dựng trao đổi với chủ đầu tư phương án tạm ứng kinh phí để thành phố hoàn trả trong giai đoạn 2026-2030. Trường hợp ngân sách không thể bố trí, chủ đầu tư có thể được cấn trừ chi phí bồi thường bằng phương thức khai thác đất đai (TOD) tại các khu Depot dự kiến ở Tân Thuận và Cần Giờ. Đối với tuyến đường giao thông lộ giới 40 m, kinh phí bồi thường, tái định cư sẽ do ngân sách TP chi trả, còn kinh phí xây dựng sẽ do Tập đoàn Vingroup tài trợ.

Ngoài ra, Sở cũng nhấn mạnh công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải tuân thủ đầy đủ Luật Đất đai 2024 cùng các nghị định, quyết định hướng dẫn liên quan đến giá đất, bồi thường cây trồng, hỗ trợ việc làm và tái định cư. Đồng thời, phương án trồng rừng thay thế phải thực hiện đúng Luật Lâm nghiệp và Thông tư 16/2025 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Liên quan đánh giá tác động môi trường, Chi cục Bảo vệ môi trường TP HCM đã có văn bản gửi Sở Tài chính để tổng hợp ý kiến.