03/07/2025 16:13

Đề xuất giám sát người nổi tiếng, KOLs quảng cáo thực phẩm

Theo Bộ Y tế, những vụ việc như sản phẩm kẹo rau củ Kera quảng cáo sai công dụng, hay việc sản xuất, tiêu thụ sữa bột giả, thực phẩm chức năng giả quy mô lớn gây bức xúc dư luận.

Thực phẩm bổ sung phải đăng ký bản công bố sản phẩm trước khi lưu thông

Bộ Y tế vừa ban hành dự thảo nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 15/2018/NĐ-CP, nhằm khắc phục những lỗ hổng quản lý về an toàn thực phẩm.

Theo Bộ Y tế, những vụ việc như sản phẩm kẹo rau củ Kera quảng cáo sai công dụng, hay việc sản xuất, tiêu thụ sữa bột giả, thực phẩm chức năng giả quy mô lớn gây bức xúc dư luận.

Bộ Y tế đã có văn bản số 2921 báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ tại cuộc họp ngày 15/5/20253 về những nội dung đề xuất bổ sung vào dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định số 15 để giải quyết ngay hạn chế, bất cập liên quan đến tự công bố, đăng ký bản công bố sản phẩm, quảng cáo, hậu kiểm phù hợp với thực tiễn và yêu cầu quản lý trong tình hình mới.

Đề xuất giám sát người nổi tiếng, KOLs quảng cáo thực phẩm- Ảnh 1.

Theo quy định hiện hành tại Nghị định 15, doanh nghiệp có quyền tự công bố và hoàn toàn tự chịu trách nhiệm về sản phẩm, cơ quan quản lý chỉ hậu kiểm rất hạn chế. Điều này dẫn đến nhiều trường hợp doanh nghiệp tùy tiện xếp loại sản phẩm, phóng đại công dụng nhưng vẫn được lưu thông.

Dự thảo mới, Bộ Y tế đề xuất cơ quan tiếp nhận hồ sơ tự công bố phải cho ý kiến, đăng tải công khai, xây dựng kế hoạch hậu kiểm và tiến hành lấy mẫu giám sát nếu phát hiện vi phạm.

Dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định số 15 quy định trách nhiệm và nhiệm vụ của cơ quan tiếp nhận hồ sơ tự công bố, triển khai kế hoạch hậu kiểm hồ sơ.

Nếu phát hiện vi phạm sẽ tiến hành lấy mẫu giám sát chất lượng, an toàn sản phẩm thực phẩm lưu thông trên thị trường Thực phẩm bổ sung phải đăng ký bản công bố sản phẩm.

Lý do, thực phẩm bổ sung (một phân nhóm trong thực phẩm chức năng) chưa được nêu rõ trong Nghị định số 15 không được quy định trong các nhóm thực phẩm phải đăng ký bản công bố, thực phẩm bổ sung thuộc nhóm thực phẩm đã qua chế biến bao gói sẵn và được tự công bố.

Điều này dẫn đến tình trạng tổ chức, cá nhân công bố sai nhóm sản phẩm, rất nhiều thực phẩm bảo vệ sức khỏe tự xác định thành thực phẩm bổ sung và tự công bố.

Ngoài ra do không phải đăng ký nội dung quảng cáo với cơ quan có thẩm quyền nên xảy ra tình trạng doanh nghiệp phóng đại tính năng, công dụng sản phẩm.

Ngoài ra, cũng tại Nghị định 15 hiện đang xếp thực phẩm bổ sung vào nhóm thực phẩm đã qua chế biến đóng gói sẵn và cho phép tự công bố, không yêu cầu đăng ký công bố sản phẩm. Đây là kẽ hở để nhiều doanh nghiệp lợi dụng, tự khai sai nhóm sản phẩm hoặc biến thực phẩm bảo vệ sức khỏe thành thực phẩm bổ sung để né kiểm tra quảng cáo.

Bộ trưởng Y tế nói về tình trạng xưng danh bác sĩ quảng cáo thực phẩm chức năng

Dự thảo sửa đổi lần này quy định rõ thực phẩm bổ sung phải đăng ký bản công bố sản phẩm trước khi lưu thông, đồng thời phải được kiểm soát nội dung quảng cáo, công dụng nhằm ngăn chặn thông tin sai lệch gây hiểu lầm cho người tiêu dùng.

Bên cạnh đó, nhóm thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt, sản phẩm dinh dưỡng dùng cho trẻ trên 36 tháng tuổi, trên cơ sở tham khảo mô hình quản lý của một số nước trên thế giới như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Hoa Kỳ..., Bộ Y tế đề xuất quy định hồ sơ đăng ký bản công bố sản phẩm trước khi lưu thông.

Đồng thời, các cơ sở sản xuất nhóm thực phẩm đặc biệt này phải đạt chuẩn quốc tế như HACCP, GMP, ISO 22000 hoặc tương đương, thay vì chỉ cần điều kiện an toàn thông thường như trước.

Điều này giúp bảo đảm chất lượng và an toàn ở mức cao hơn, tương tự các nước phát triển như Liên minh châu Âu và một số nước.

Cùng với đó, nhằm kiểm soát việc phối hợp thành phần, các chỉ tiêu an toàn và chất lượng sản phẩm, tính năng, công dụng sản phẩm từ khi nghiên cứu phát triển sản phẩm đến khi đăng ký trước khi lưu thông trên thị trường.

Lý do, Nghị định số 15/2018 quy định doanh nghiệp cam kết thực hiện đầy đủ các quy định pháp luật về an toàn thực phẩm và hoàn toàn chịu trách nhiệm về tính pháp lý của hồ sơ công bố và chất lượng, an toàn thực phẩm đối với sản phẩm đã công bố. Do đó, thành phần hồ sơ đăng ký bản công bố đơn giản hóa nhằm nêu cao trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc chấp hành pháp luật.

Tuy nhiên, một số doanh nghiệp lợi dụng chính sách này để sử dụng nhiều thành phần không có tính năng, công dụng trong một sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khoẻ chỉ nhằm mục đích để quảng cáo sản phẩm mà chưa quan tâm đến an toàn, chất lượng, thực chất công dụng của sản phẩm.

Tăng cường kiểm tra, giám sát

Dự thảo cũng quy định tổ chức, cá nhân phải công bố các chỉ tiêu chất lượng sản phẩm áp dụng theo quy định.

Lý do là nghị định 15 quy định phiếu kiểm nghiệm trong hồ sơ đăng ký bản công bố chỉ phải kiểm nghiệm các chỉ tiêu an toàn mà không phải kiểm nghiệm chỉ tiêu chất lượng dẫn đến việc doanh nghiệp lợi dụng, không tuân thủ về chất lượng sản phẩm như hồ sơ công bố.

Ngoài việc siết chặt hồ sơ tự công bố, công bố sản phẩm, Bộ Y tế cũng đề xuất các quy định tăng cường hậu kiểm. Theo đó, hiện nay công tác hậu kiểm trong nghị định cũ chưa quy định rõ ràng kế hoạch, tần suất hay nội dung hậu kiểm.

Đề xuất giám sát người nổi tiếng, KOLs quảng cáo thực phẩm- Ảnh 2.

Dự thảo mới đã bổ sung cụ thể yêu cầu lập kế hoạch, hậu kiểm định kỳ, hậu kiểm đột xuất; tăng quyền cho cơ sở kiểm nghiệm chủ động lấy mẫu giám sát; đồng thời yêu cầu kết nối dữ liệu giữa Bộ Y tế, các bộ ngành khác và chính quyền địa phương qua Cổng dịch vụ công quốc gia, để quản lý xuyên suốt từ trung ương tới địa phương.

Một điểm mới quan trọng khác là quy định đối với các sản phẩm, nguyên liệu thực phẩm vốn sản xuất để xuất khẩu nhưng sau đó chuyển tiêu thụ nội địa hoặc thay đổi mục đích sử dụng.

Nghị định 15 chưa có quy định riêng cho trường hợp này, dẫn đến sản phẩm xuất khẩu không đáp ứng tiêu chuẩn trong nước nhưng vẫn được bán, gây rủi ro lớn về an toàn. Dự thảo bổ sung yêu cầu kiểm soát chặt hơn các điều kiện tiêu thụ nội địa để tránh tình trạng "lọt lưới".

Trước đây, các phương thức kiểm tra thực phẩm nhập khẩu (như kiểm tra hồ sơ, cảm quan, lấy mẫu) chưa quy định rõ ràng, dẫn đến thực thi không đồng đều.

Bộ Y tế đề xuất quy định cụ thể các trường hợp được miễn kiểm tra, các trường hợp phải kiểm tra hồ sơ, kiểm tra cảm quan hoặc bắt buộc lấy mẫu, nhằm thống nhất quản lý và kiểm soát tốt nguyên liệu phục vụ sản xuất cũng như sản phẩm hoàn thiện.

Ngoài ra, các quảng cáo thực phẩm trên mạng xã hội, sàn thương mại điện tử rất khó quản lý. Nghị định 15 cũng chưa dự liệu đầy đủ.

Trong dự thảo Nghị định này, Bộ Y tế đề xuất yêu cầu tăng cường kiểm tra, giám sát cả doanh nghiệp phát hành quảng cáo, người chuyển tải quảng cáo, người có ảnh hưởng (KOLs), đồng thời công khai mối quan hệ giữa người quảng cáo và đơn vị tài trợ.

Bên cạnh đó, sẽ xây dựng bộ quy tắc ứng xử trong hoạt động quảng cáo thực phẩm để tránh gây hiểu lầm.

Link nội dung: https://thuonghieudoanhnhan.net/de-xuat-giam-sat-nguoi-noi-tieng-kols-quang-cao-thuc-pham-a50231.html