Chủ doanh nghiệp buôn lậu đất hiếm bị đề nghị án cao nhất
Sau hai ngày xét hỏi, sáng 14/5, đại diện Viện Kiểm sát nêu quan điểm luận tội, đề nghị mức án với 27 bị cáo trong vụ khai thác trái phép, buôn lậu đất hiếm tại tỉnh Yên Bái .
Theo đó, Viện Kiểm sát đề nghị HĐXX tuyên cựu Thứ trưởng Bộ TN&MT Nguyễn Linh Ngọc , mức án 30 - 36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.
Cùng tội, ông Nguyễn Văn Thuấn , cựu Tổng cục trưởng Địa chất và Khoáng sản, bị đề nghị 5 - 6 năm tù; các bị cáo Hoàng Văn Khoa, cựu Vụ trưởng Vụ Khoáng sản từ 3 năm 6 tháng đến 4 năm 6 tháng; Lê Duy Phương, cựu chuyên viên chính Vụ Khoáng sản từ 4 - 5 năm; Hồ Đức Hợp , cựu Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Yên Bái bị đề nghị từ 3 năm 6 tháng đến 4 năm 6 tháng; Lê Công Tiến, cựu Phó giám đốc Sở từ 30 - 36 tháng; Bùi Đoàn Như, cựu Phó chi cục Bảo vệ môi trường, Sở TN&MT tỉnh Yên Bái, bị đề nghị 24-30 tháng.
Với bị cáo Đoàn Văn Huấn, Chủ tịch HĐQT Công ty Thái Dương, được xác định có vai trò chủ mưu, chỉ đạo các bị cáo cấp dưới làm sai quy định dẫn đến đến 3 tội danh: Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên; Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; Gây ô nhiễm môi trường.
Huấn là bị cáo chịu trách nhiệm lớn nhất trong việc khai thác trái phép đất hiếm, rồi bán và thu lời bất chính hơn 736 tỷ đồng. Do đó, Viện kiểm sát đề nghị mức án 12 - 15 năm tù cho 3 tội danh.
Người bị đề nghị mức án cao nhất trong vụ án là bị cáo Lưu Anh Tuấn, Chủ tịch Công ty Cổ phần Đất hiếm Việt Nam , với 12 - 13 năm tù cho tội “Buôn lậu” và 4 - 5 năm tù cho tội “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”. Tổng hợp chung, Viện kiểm sát đề nghị bị cáo từ 16 - 18 năm.
Các bị cáo còn lại bị đề nghị mức án bằng thời gian tạm giam đến cao nhất 4 năm tù về các tội danh khác nhau như: "Vi phạm quy định về thăm dò, khai thác tài nguyên; Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; Gây ô nhiễm môi trường; Buôn lậu; Tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có".
Các bị cáo tại phiên tòa.
Các bị cáo cố tình vi phạm, gây thiệt hại lớn
Viện Kiểm sát cho rằng, đất hiếm là 1 loại khoáng sản chiến lược có vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực công nghiệp hiện đại. Vì vậy, Nhà nước đã ban hành nhiều quy định, quy hoạch và kế hoạch nhằm phát triển ngành công nghiệp khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản quặng đất hiếm một cách bền vững và hiệu quả.
Mặc dù quy định của pháp luật cũng như chỉ đạo của Chính phủ chặt chẽ nhưng các bị cáo trong vụ án này không chấp hành, mà còn cố ý để thực hiện sai phạm.
Đánh giá đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng , gây thiệt hại đặc biệt lớn với số tiền 736 tỷ đồng, Viện Kiểm sát nhận xét các bị cáo là người có trình độ cao, hiểu biết pháp luật, song chỉ vì lợi ích cá nhân, lợi ích doanh nghiệp mà bất chấp, cố tình xâm phạm đến lợi ích Nhà nước và xã hội.
Các bị cáo là các cán bộ ngành Tài nguyên và Môi trường, với chức năng và nhiệm vụ của mình "phải biết" công ty Thái Dương có nhiều vi phạm nhưng xác định đủ điều kiện, cấp phép khai thác cho doanh nghiệp này.
Theo Viện kiểm sát, thời điểm ký giấy phép cho Công ty Thái Dương, các bị cáo không bị tác động hay nhận bất kỳ lợi ích gì từ doanh nghiệp. Nhóm bị cáo tin tưởng vào việc Công ty sẽ thực hiện đúng quy định và các cam kết, nhưng sau đó công ty đã làm trái.
Riêng ông Nguyễn Văn Thuấn, cựu Tổng Cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản, với trò đứng đầu tổ thẩm định hồ sơ, lại nhận số tiền 500 triệu đồng từ Chủ tịch Công ty Thái Dương nên chịu trách nhiệm lớn.
Với các bị cáo còn lại, Viện Kiểm sát đánh giá có vai trò thấp hơn, thứ yếu, hoặc chỉ làm chịu chỉ đạo nên có mức đề nghị thấp hơn. Nhiều bị cáo được hưởng án treo, hoặc mức án bằng thời gian tạm giam.
Sau phần luận tội, đề nghị mức án của Viện Kiểm sát, phiên tòa tiếp tục với phần bào chữa của các luật sư.