Lý Tử Thất - hiện tượng văn hóa hiếm có

Người đẹp 34 tuổi trở lại mảng video ngắn hôm 12/11, tạo làn sóng hưởng ứng mạnh mẽ với hơn 500 triệu lượt xem cho ba video, hàng triệu người chia sẻ. Trên The Paper, Trương Thập Vị, chuyên gia lĩnh vực truyền thông, nhận định trong bối cảnh hiện tại, một blogger giữ được độ hot sau nhiều năm vắng bóng là việc hiếm có. Lý Tử Thất thậm chí trở thành hiện tượng, khi các nhà bình luận văn hóa, xã hội dùng cụm từ "mỹ học họ Lý" để nói về phong cách của cô. Lý Tử Thất thuộc nhóm đi đầu trong tạo dựng xu hướng, sau cô, hàng nghìn người theo con đường sáng tạo nội dung về cuộc sống điền viên.

Nội dung của Lý Tử Thất đi ngược dòng chảy trên Internet. Gần 10 năm trước, khi chủ đề thành thị chiếm lĩnh, Lý Tử Thất chọn nói về nông thôn. Khi cuộc sống ngày một bận bịu và gấp gáp, cô làm mọi thứ thủ công, chậm rãi, thuận theo tự nhiên. Chẳng hạn, Tử Thất ngâm hạt giống, chờ hạt nảy mầm, lên cây non, đơm hoa kết trái. Tất cả tác phẩm của cô chú trọng chữ "tinh", người đẹp chỉ quay khi đã hiểu rõ về đối tượng, ngành nghề thủ công mà cô muốn giới thiệu.

 

 

Lý Tử Thất trồng dâu nuôi tằm (cut)

Lý Tử Thất trồng dâu nuôi tằm. Video: Li Ziqi

Nhà bình luận văn hóa Hoàng Tĩnh cho rằng hiện nay trên Internet, mọi thứ đều nhanh đến mức "không kịp trở tay", vài ngày không vào mạng, có thể đã không đọc hiểu những gì người khác bình luận. Vì thế rất nhiều người, như quán tính, chạy theo những sự kiện hot. Các sự kiện đó hầu hết nhanh đến nhanh đi và cũng nhanh chóng bị quên lãng.

Lý Tử Thất lại là "của lạ". Nội dung của cô nằm ngoài những chủ đề hot đó, quay về những giá trị tồn tại hàng nghìn năm. Thậm chí, cô có thể ngừng hoạt động suốt ba năm, không hề nhắc đến những gì đang diễn ra trên mạng.

Trên Xinhua, Tử Thất tiết lộ năm 2022, khi vấn đề kiện tụng cơ bản giải quyết xong, cô có ý định trở lại nền tảng mạng xã hội. Sau khi gặp gỡ một số nghệ nhân ngành nghề thủ công được xếp vào danh sách văn hóa phi vật thể, Tử Thất nhận ra cô chưa đủ khả năng. Người đẹp bỏ ý định tái xuất, đi 20 tỉnh thành, gặp khoảng 100 nghệ nhân để học nghề và chỉ công bố video khi đã am hiểu những ngành nghề đó. Khán giả ví ba năm vắng bóng là giai đoạn Lý Tử Thất "đóng cửa luyện công", không ngừng nâng cấp bản thân.

Sự chỉnh chu, chậm mà chắc tạo nên những video công phu, đẹp ở mọi góc quay. Khán giả cho biết không tua nhanh vì sợ bỏ lỡ một chi tiết đáng yêu nào đó ở tác phẩm, như cảnh hai con mèo trêu chọc nhau, biểu cảm của bà nội Lý Tử Thất hoặc cảnh đàn gà ăn nho tím. Từ nội dung, màu sắc, âm nhạc trong video của cô, dù quay sáu năm trước, đến nay không lỗi thời. Vì tất cả mang thở cuộc sống đời thường, truyền tải giá trị bền vững.

Ba video mới của cô đều liên quan di sản văn hóa phi vật thể. Trong đó, bộ váy tơ tằm cô mặc lấy cảm hứng từ trang phục thời Tống, hoa văn trên váy ngụ ý luân hồi và trùng sinh. Người đẹp thể hiện tinh túy của ngành nghề thủ công truyền thống thông qua góc nhìn hiện đại, phương pháp truyền tải sáng tạo.

Theo The Paper, Lý Tử Thất không bị đào thải, quên lãng còn vì tinh thần chân - thiện - mỹ thấm đẫm trong các tác phẩm. Trong ba năm không hoạt động, người theo dõi cô trên YouTube tăng từ 10 triệu lên hơn 20 triệu, bởi khán giả bị chinh phục bởi những video cũ.

Lý Tử Thất ở video tái xuất. Ảnh: Li Ziqi

Blogger Hoage nhận xét tính chân, thiện, mỹ trong tác phẩm của Lý Tử Thất một phần xuất phát từ cách nhìn tích cực của cô về cuộc sống. Chẳng hạn, khi được hỏi tuổi thơ nghèo đói, bất hạnh ảnh hưởng thế nào đến suy nghĩ, cô nói bản thân biết ơn những người sưởi ấm cô trong hoàn cảnh khó khăn. Hồi nhỏ, dịp Tết, một phụ nữ đón Lý Tử Thất đến nhà chơi. Cô bé nhìn thấy quả trứng gà, hỏi "cháu ăn trứng được không?", người phụ nữ đáp "tất nhiên là được chứ". Lý Tử Thất nói ở nhà, trứng gà chỉ được mang ra chợ bán lấy tiền. Hồi nhỏ, với Lý Tử Thất, trứng là đồ quý hiếm, nhưng người phụ nữ đó bằng lòng để cô ăn, khiến cô cảm kích đến bây giờ. Tử Thất từng nói: "Khi có người cho tôi một tia sáng, tôi sẽ nhớ tia sáng ấy vì nó có thể làm người khác ấm áp nhiều như thế nào".

Dù video hầu như không có lời, Lý Tử Thất thể hiện được tình yêu cuộc sống, thiên nhiên, công việc nhờ phát hiện và truyền tải vẻ đẹp của những điều bình thường, giản dị nhất.

Cô quê Tứ Xuyên, mẹ mất sớm. Cha lấy vợ khác, Lý Tử Thất bị mẹ kế ngược đãi. Năm sáu tuổi, Lý Tử Thất bị mẹ kế túm tóc nhấn xuống rãnh nước. Ban đầu, cô khóc nhưng dần dần không còn rơi nước mắt khi bị mẹ kế hành hạ. Sau đó, cô được ông bà nội đón về nuôi. Năm 10 tuổi, ông của Lý Tử Thất qua đời, gia đình không còn trụ cột kinh tế. 14 tuổi, Lý Tử Thất đến Thâm Quyến làm thuê. Ban đầu, cô không xin được việc làm, chỉ gặm bánh bao qua ngày, ngủ trên ghế ở công viên. Cô còn trải qua các công việc nhân viên nhà hàng, DJ. Năm 2012, bà ốm nặng, Lý Tử Thất không kịp nhận tiền công, gói ghém hành lý về quê sống. Từ năm 2016, cô theo nghề sáng tạo nội dung.

Trên Economic Observer, ông Bành Thâm Hào - chủ một công ty cung cấp dịch vụ lĩnh vực livestream, sản xuất video ngắn - nhận định những năm qua, không ít người nổi tiếng trên mạng gặp tai tiếng vì sai phạm quảng cáo, chiêu trò, bán hàng giả, gây ảnh hưởng tiêu cực đến danh tiếng của chính các nền tảng video. Lý Tử Thất trở lại, ở một mức độ nào đó, thúc đẩy tích cực cho danh tiếng của các nền tảng video ngắn như Douyin (TikTok bản nội địa Trung Quốc), Kuaishou. Khác với những người nổi tiếng khác, Lý Tử Thất không chọn livestream bán hàng, không trực tiếp bán hàng qua các video của cô mà tạo trải nghiệm thưởng thức trọn vẹn cho người xem. Tuy vậy ông cho rằng cần thêm thời gian để đánh giá tính ổn định, phát triển lâu dài của thương hiệu Lý Tử Thất.

Trang Hongxing News đánh giá Lý Tử Thất được chào đón khi quay lại, một phần thể hiện sức hút cá nhân của cô, một phần phản ánh nhu cầu tinh thần của con người cuộc sống hiện đại. Khán giả Heisenberg Fam nhận 36.000 like khi bình luận trên YouTube: "Lúc thế giới cần cô ấy nhất, cô ấy trở lại". Hàng chục nghìn người cho biết khóc, xúc động khi xem những giây đầu ở video tái xuất của Lý Tử Thất, khi cô xỏ dép, chạy lên đồi đón những tia sáng đầu tiên của ngày mới.

Nghinh Xuân